Qrib il-Palazz tal-Gran Mastru, fil-Forti Sant’Anġlu, hemm il-knisja ddedikata lil Sant’Anna. Id-dedikazzjoni oriġinali ta’ din il-knisja kienet lil Sant’Anġlu, u l-bidla fid-dedikazzjoni seħħet wara l-wasla tal-Ordni ta’ San Ġwann fl-1530. Ftit wara, il-knisja ġiet estiża, biż-żieda ta’ lobby tad-daħla, l-approfondiment tal-“apside”, u l-bini ta’ kappella tal-ġenb. L-arkitettura ta’ din il-knisja hija interessanti peress li turi l-istil medjevali tipiku li kien qed jintuża dak iż-żmien. Il-kolonna użata bħala appoġġ ċentrali għas-saqaf, li jwassal għall-kappella tal-ġenb, huwa maħsub li ġiet salvata mill-fdalijiet ta’ tempju Ruman li seta’ kien fl-inħawi. Huwa maħsub li x-xogħlijiet saru mill-perit Fra Diego Perez de Malfreire, membru tal-Ordni ta’ San Ġwann. Erba’ Gran Mastri ġew midfuna fil-kripta ta’ din il-knisja, u aktar tard, il-fdalijiet mortali tagħhom ġew trasferiti fil-kripta tal-Konkatidral ta’ San Ġwann fil-Belt Valletta.
Knisja tat-Twelid tal-Verġni, Forti Sant'Anġlu
L-ewwel evidenza dokumentata ta’ knejjes fil-Forti Sant’Anġlu tmur lura għall-1274, u waħda minn dawn kienet il-knisja żgħira tal-blat iddedikata lit-Twelid tal-Verġni. Din il-knisja kienet tiffunzjona bħala parroċċa għall-gwardja tal-Forti u għall-Borgo fil-qrib. Il-knisja kienet iżgħar mid-daqs preżenti tagħha. Eventwalment il-wiċċ tal-blat ġie miksi bil-ġebel u nbniet ukoll faċċata biex tipprovdi lill-knisja ċkejkna l-faċċata preżenti. Żdiedu wkoll żewġ altari tal-ġenb. Kull sena ssir quddiesa f’din il-knisja fit-8 ta’ Settembru, jum il-festa liturġika tat-Twelid tal-Verġni, b’tifkira ta’ dawk li mietu waqt l-Assedju l-Kbir tal-1565.
Knisja tal-Lunzjata
Il-knisja oriġinali ddedikata lill-Lunzjata tmur għas-seklu 15. Fl-1527 il-knisja ċkejkna ingħatat f’idejn l-Ordni Dumnikana. Wara li stabbilixxiet lilha nfusha, il-komunità Dumnikana kabbret il-knisja meta nbniet mill-ġdid bejn l-1636 u l-1660. L-ewwel ġebla tal-knisja l-ġdida tpoġġiet mill-Inkwiżitur Mons. Fabio Chigi, li aktar tard kellu jsir il-Papa Alessandru VII. Kellha wkoll numru ta’ kappelli żgħar fil-ġenb tan-nava (Fsadni, 1974). Wara numru ta’ air-raids fid-19 ta’ Jannar 1941, il-knisja ġarrbet ħsarat kbar. Id-Dumnikani tilfu l-knisja u l-kunvent tagħhom, iżda komplew joffru s-servizzi reliġjużi tagħhom lill-komunità. Eventwalment inbnew knisja u kunvent ġodda fuq id-disinji tal-Ingilterra Sant Fournier (1908-1969).
Knisja tal-Madonna ta’ Damasku
Meta l-Kavallieri tal-Ordni ta’ San Ġwann waslu Malta fl-1530, numru ta’ nies minn Rodi, li kienu akkumpanjaw lill-Kavallieri wara t-telfa ta’ Rodi, stabbilixxew lilhom infushom fil-Birgu. Waqqew ukoll erba’ knejjes, waħda minnhom iddedikata lill-Madonna ta’ Damasku. Il-komunità Griega kellha devozzjoni kbira lejn din l-ikona. L-eks-knisja kienet tinsab fejn eventwalment inbena l-Oratorju ta’ San Ġużepp. Għadha teżisti kappella żgħira tal-ġenb, u kienet integrata mal-Oratorju. Xi karatteristiċi arkitettoniċi mill-knisja l-qadima għadhom ħajjin. Il-kappell u x-xabla tal-Gran Mastru de Valette, l-eroj tal-Assedju l-Kbir, tħallew ukoll quddiem ix-Xbieha Mqaddsa tal-Madonna ta’ Damasku bħala radd il-ħajr. Il-monument preżenti, li jżomm il-kappell u x-xabla, twaqqaf waqt il-maġistratura tal-Gran Mastru de Rohan. Illum, din il-knisja żgħira tifforma parti mill-Oratorju ta’ San Ġużepp.
Knisja tal-Madonna tal-Anġli
Waħda mill-knejjes akbar li nsibu fil-Birgu hija ddedikata lill-Madonna tal-Anġli, magħrufa popolarment bħala dik ta’ San Filep. L-ewwel knisja tmur għas-seklu 15 u fl-1624 il-knisja reġgħet inbniet. Iżda l-knisja preżenti tmur lura għas-seklu 18. Ġiet mgħoddija lill-ordni reliġjuża magħrufa bħala l-Oratorji ta’ San Filep fl-1652. Il-knisja preżenti nbniet bejn l-1737 u l-1739; kienet akbar, u kellha pjanta ta’ salib. Xi snin wara ġew miżjuda sagristija u kampnar mal-knisja. L-intern huwa tipiku tax-xenografija barokka tas-seklu 18. Il-knisja kienet għadha tintuża sat-Tieni Gwerra Dinjija, iżda bħalissa l-knisja ma tintużax għal servizzi reliġjużi.
Knisja tat-Trinità Mbierka
Il-knisja preżenti ddedikata lit-Trinità Qaddisa nbniet fuq il-post ta’ knisja medjevali ddedikata lill-Madonna ta’ Monserrat, influwenza oħra Katalana. Il-knisja oriġinali tmur lura għat-tieni nofs tas-seklu 15. Meta Mons. Dusina żar il-knisja fl-1575, huwa rrapporta li kien hemm bżonn li jieħdu ħsiebha aħjar, peress li kellha xi ħsarat strutturali. Mir-rapport ta’ din iż-żjara huwa magħruf li l-knisja kienet faċċata tal-Birgu Marina. Kien fl-1658 li l-knisja reġgħet ġiet iddedikata lit-Trinità Qaddisa. Sa lejlet it-Tieni Gwerra Dinjija, il-knisja kienet għadha tintuża u ffrekwentata min-nies tal-lokal. Sfortunatament, inqerdet matul il-gwerra u eventwalment inbniet mill-ġdid.
Knisja Skolastika
Il-knisja preżenti kienet iddisinjata minn Lorenzo Gafà (1639-1703), perit prolifiku Malti mwieled il-Birgu. Qabel ma beda jippjana knejjes, Lorenzo kien jaħdem bħala skultur u assistent ta’ periti oħra. Maż-żmien kien kapaċi jfassal knejjes, li huma meqjusa fost l-aqwa li nbnew matul dan il-perjodu. Il-faċċata tal-knisja hija sempliċi, b'bieb ċentrali mqiegħed bejn pilastri. Fuq il-faċċata hemm numru ta’ stemmi mħassra. Fuq il-pediment tal-knisja hemm żieda li saret aktar tard, u li issa tintuża minn komunità ta’ sorijiet tal-klawsura. Il-pittura titulari tal-knisja hija ta’ Mattia Preti (1613-1699) u hija meqjusa bħala waħda mill-kapolavuri tal-artist. Il-knisja għadha qed tintuża u ġewwa l-monasteru tgħix komunità żgħira ta’ sorijiet tal-klawsura.
Knisja Kolleġġjata ta’ San Lawrenz
L-oriġini tal-knisja prinċipali tal-Birgu x'aktarx hija tmur lura għal żminijiet medjevali, u huwa maħsub li d-devozzjoni lejn San Lawrenz kienet introdotta fi żmien l-Aragoniżi. Mal-wasla tal-Ordni ta’ San Ġwann, il-knisja ttieħdet mill-Ordni. Fl-1532 il-knisja nħarqet bi żball u mill-ewwel inbniet mill-ġdid. Fl-1681, Lorenzo Gafà, il-perit imwieled u jgħix il-Birgu, ġie kkummissjonat biex ifassal knisja ġdida u akbar. Ftit snin wara, il-faċċata ġiet imsaħħa biż-żieda ta’ żewġ navati żejda u kampnar, mad-disinn ta’ Romano Carapecchia. It-tieni kampnar ġie miżjud fl-1913. L-intern tal-knisja huwa mżejjen b’mod għani, bi statwi u xogħlijiet tal-arti. Il-pittura titulari hija l-akbar tila li qatt saret minn Mattia Preti, u turi l-Martirju ta’ San Lawrenz. Il-knisja sofriet ħsarat matul it-Tieni Gwerra Dinjija iżda ġiet restawrata immedjatament wara.
Oratorju tal-Kurċifiss Imqaddes
Qrib il-knisja parrokkjali tal-Birgu hemm Oratorju tal-Konfraternità tal-Kurċifiss Imqaddes. L-oratorju nbena permezz tal-isforzi tal-membri tal-konfraternità. L-ewwel ġebla tpoġġiet fl-1720 u l-kostruzzjoni tlestiet fl-1724. L-għan ewlieni tal-konfraternità kien li tiżdied id-devozzjoni lejn il-Misteri tal-Passjoni ta’ Sidna. Simili għal oratorji oħra, kienu jsiru laqgħat reliġjużi għall-membri tagħhom, u waħda mill-aktar attivitajiet importanti kienet il-purċissjoni reliġjuża annwali matul il-Ġimgħa Mqaddsa. Il-Konfraternità ngħatat il-permess biex issir purċissjoni bħal din fl-1718. Matul is-sena, l-istatwi li jinħarġu għall-purċissjoni annwali, jinżammu fl-Oratorju. Dawn l-istatwi huma l-uniċi f’Malta li huma lebsin bil-bellus u drapp veru.
Oratorju ta’ San Ġużepp
Ħdejn il-knisja parrokkjali tal-Birgu kien hemm ċimiterju fejn ġew midfuna numru ta’ Kavallieri prominenti qabel ma nbniet il-Belt Valletta. Eventwalment inbniet parti miż-żona, u ttella’ numru ta’ bini reliġjuż. Knisja żgħira li kienet inbniet mill-komunità Griega ttieħdet mill-Konfraternità ta’ San Ġużepp, il-qaddis patrun tal-mastrudaxxi. Dan il-qaddis kien popolari ħafna fil-Birgu għall-fatt li kien hemm ħafna mastrudaxxi jaħdmu għan-navy tal-Ordni u wara għall-Ingliżi. Fl-1832, il-Konfraternità ta’ San Ġużepp iddeċidiet li terġa’ tibni l-istruttura l-antika u nbena oratorju ġdid, li jinkorpora l-knisja iżgħar. Illum l-Oratorju ta' San Ġużepp inbidel fil-mużew parrokkjali. Fil-wiri hemm tifkiriet ta’ perjodi differenti, vestimenti tal-knisja u statwi tal-purċessjoni, minbarra ħafna eżebizzjonijiet oħra.
